Hoe zorg ik voor een collageen boost? (Deel 1)

Om bovenstaande vragen zo goed mogelijk te beantwoorden is het belangrijk om eerst terug te gaan naar de basis. Want wat is collageen eigenlijk? En waarom is het zo populair? Collageen is een lichaamseigen stof die voornamelijk terug te vinden is in de huid, gewrichten, botten, spieren, haren én nagels. Het is een eiwit en draagt onder andere bij aan het elastisch houden van de huid en zorgt er daardoor voor dat de huid straalt. Ook geeft het de huid stevigheid, het vult de huid letterlijk op. Verliest de huid collageen, dan verslapt de huid. Je kunt je dus wel voorstellen dat dit hét Gouden bestanddeel is als het aankomt op producten om versnelde huidveroudering tegen te gaan. Je vindt het daarom vaak terug in crèmes, serums en supplementen. Bovendien is collageen niet alleen goed voor de huid, maar het is ook een belangrijk bestanddeel van de haren en het speelt ook een cruciale rol bij het herstellen van spieren na het sporten. Bovendien zorgt het samen met andere stoffen voor de bescherming van diverse organen. Collageen bevindt zich vrijwel overal in het lichaam. Een echte duizendpoot als je het ons vraagt dus.

Jonge mensen kunnen collageen zelf aanmaken uit de aminozuren die ze binnenkrijgen uit eiwitrijke voedingsmiddelen. Echter, de aanmaak van collageen neemt af naarmate je ouder wordt. De capaciteit om collageen aan te maken neemt vanaf een leeftijd van ongeveer vijfentwintig jaar met zo’n 1,5% per jaar af. Daarnaast wordt het collageen vanaf diezelfde leeftijd ook nog eens met 1% per jaar afgebroken. Diverse invloeden, waaronder overmatige blootstelling aan UV licht en een ongezond voedingspatroon kunnen dit proces versnellen. Om de stevigheid van de huid zo lang mogelijk te behouden kunnen dan supplementen met onder andere collageen ingezet worden, als aanvulling op de voeding. 

Collageen komt van nature voornamelijk voor in dierlijke voedingsmiddelen.  Zelf getrokken bouillon(soep) van vis of botten is vrijwel de enige voedingsbron van collageen. Jonge mensen zijn nog in staat om collageen aan te maken uit voedingsbronnen die aminozuren (met name proline, glycine en hydroxyproline) leveren waaruit collageen is opgebouwd, maar zoals eerder gezegd neemt deze capaciteit af met de leeftijd. Bovendien heeft het lichaam  voldoende vitamine C nodig om collageen aan te maken.  Vitamine C, maar ook andere macronutriënten die betrokken zijn bij de synthese van collageen zijn onmisbaar als het aankomt op huidveroudering. Daarom is het van belang om in de basis gezond, volwaardig en gevarieerd te eten en minstens volgens de richtlijnen ‘Goede voeding’ van de Gezondheidsraad.

Nu horen we je denken; maar als ik collageen via de voeding binnen kan krijgen, waarom zou ik dan kiezen voor suppletie? Dit kunnen we ons goed voorstellen. Daarom leggen we je aan de hand van het volgende voorbeeld uit waarom het nuttig kan zijn om te kiezen voor collageen via een supplement. Wellicht ken je het wel; er wordt wel eens gezegd dat je minstens 36 keer op een hap moet kauwen, voordat je het eten doorslikt. Dit zou je moeten doen, zodat alle enzymen hun werk kunnen doen en het voedsel alvast goed voorverteerd wordt. Je bijt de grote brok eten als het ware in kleinere stukjes, zodat het voedsel beter opgenomen wordt.

Zo werkt het ook met collageen. Eiwitten in de voeding worden in het spijsverteringskanaal afgebroken tot aminozuren. Deze aminozuren komen in de bloedbaan terecht en worden weer opgebouwd tot eiwitten die nodig zijn om te functioneren, bijvoorbeeld collageen voor de huid. Supplementen met collageen bevatten idealiter gehydrolyseerd collageen. Dit is collageen, maar dan afgebroken in kleinere stukjes eiwit. Deze kleinere peptiden kunnen in het lichaam makkelijker en sneller worden afgebroken tot losse aminozuren en dus worden ze beter opgenomen in het lichaam. Het collageen wordt als het ware beter benut. Want alles wat onvoldoende afgebroken wordt in de darmen verlaat het lichaam, zonder te worden opgenomen. Met het zogeheten gehydrolyseerd, ofwel in stukjes geknipte collageen, krijg je dus op een efficiënte en makkelijke manier zoveel mogelijk collageen bestanddelen, namelijk de aminozuren, in het bloed. Het gehydrolyseerde collageen in supplementen bestaat al uit de aminozuren die nodig zijn om opnieuw collageen te synthetiseren in het lichaam. Het lichaam maakt van deze aminozuren dan heel gemakkelijk weer collageen aan in het type dat nodig is, voor onder andere de huid. Om van de aminozuren weer collageen te maken zijn onder andere vitamine C, zink en koper nodig. Daarom vind je deze idealiter ook in een supplement voor huidverbetering, als aanvulling op de voeding. 

Supplementen met collageen zijn in diverse soorten en maten verkrijgbaar. Zo kom je vaak viscollageen, rundercollageen en varkenscollageen tegen. Maar welke soort kun je het best nemen en waarom? Er zijn diverse studies uitgevoerd naar de toepassing van collageen suppletie en huidveroudering. De meeste positieve effecten zijn gevonden met gehydrolyseerd vis collageen, in doseringen variërend tussen de vijf en tien gram per dag (Miranda et al., 2021). Dit komt waarschijnlijk doordat gehydrolyseerd viscollageen bestaat uit de kleinste molecuulgrootten en dus beter opneembaar is. Het aminozurenprofiel is bovendien vergelijkbaar met de menselijke huid, waardoor het na inname snel weer opgebouwd kan worden in het collageen type dat de huid haar stevigheid geeft.

Concluderend kunnen we dus stellen dat collageen niet voor niets zo populair is. Het is inderdaad onmisbaar als het aankomt op het vertragen van huidveroudering van binnenuit.  . Al vanaf een leeftijd van vijfentwintig kan het raadzaam zijn om te starten met collageensupplementen als aanvulling op een volwaardig en gevarieerd voedingspatroon. Het gebruik van collageen poeder in een supplement past mooi binnen huid verbeterende behandelingen, mits het goed wordt ingezet. Er zijn namelijk diverse bronnen en typen collageen en het één werkt beter dan het ander. In dit deel van de artikelreeks maakten we bekend dat gehydrolyseerd viscollageen de meest veelbelovende resultaten laat zien. 

Tweewekelijks verschijnt er een nieuw inhoudelijk artikel in onze kennisbank over voeding, suppletie en de huid. Volgende maand delen wij passage twee van deze artikelreeks over collageen, waarin we je meenemen in hoeveel collageen je nu eigenlijk precies nodig hebt. Ook vertellen we je of je nu het beste voor een collageen poeder, tablet of capsule kunt kiezen en waar je op moet letten bij de verpakking om zo de juiste keuze te maken. Houd de website en onze social media kanalen dus goed in de gaten en mis niets.

de Miranda, R. B., Weimer, P., & Rossi, R. C. (2021). Effects of hydrolyzed collagen supplementation on skin aging: a systematic review and meta-analysis. International Journal of Dermatology. https://doi.org/10.1111/ijd.15518